In Inca op Mallorca worden 44 openbare laadpunten op 13 locaties aangelegd. Een in principe positieve ontwikkeling, die echter enkele belangrijke vragen oproept: wie profiteert van deze laadpunten, wie draagt de kosten en hoe stabiel is het elektriciteitsnet om deze extra belasting aan te kunnen?
Het gaat om het eerste gemeentelijke laadnetwerk in Inca, een vooruitgang die echter nog verder moet worden verduidelijkt. De centrale vraag is of 44 oplaadpunten op 13 locaties, geëxploiteerd in het kader van een tienjarige concessie, voldoende zijn om de elektromobiliteit in het hart van het eiland duurzaam te bevorderen, of dat het slechts om een onsamenhangende eilandoplossing gaat.
In de Carrer de Formentor, bij het zwembad, op de Avinguda de Rei Jaume I, in het sportcomplex Mateu Cañellas, op de Plaça de Blanquer en op twaalf andere locaties zullen de komende weken in totaal 44 oplaadpunten worden geïnstalleerd. Zes oudere oplaadpalen worden vervangen door krachtigere snelladers en alle stations worden uitgerust met dubbele aansluitingen.
Dit is in principe verheugend: het binnenland van het eiland krijgt een zichtbaar laadnetwerk met app-toegang en integratie in het MELIB-systeem. Bij nader inzien worden echter tekortkomingen duidelijk.
De stad heeft een exploitatieconcessie voor tien jaar verleend, waarbij de exploitant jaarlijks 1.807 euro per laadpunt aan de gemeente betaalt. Wat op het eerste gezicht een bron van inkomsten lijkt, roept vragen op: zijn deze vergoedingen voldoende om een blijvend betrouwbare werking, regelmatig onderhoud en snelle vervangingscycli te garanderen? Hoe worden contractuele boetes of prestatie-eisen geregeld als laadpalen maandenlang buiten gebruik zijn?
Een kritische analyse toont aan dat een laadnetwerk meer is dan alleen de installatie van laadpalen en een app. Doorslaggevend zijn het laadvermogen, de capaciteit van de netaansluiting, transparante prijsstelling, realtime gegevens voor de gebruikers en het voorrang geven aan omwonenden boven kortetermijnverhuurvloten. Het besluit brengt een spanningsveld met zich mee: burgemeester Moreno ziet Inca als een strategische locatie – wat niet onjuist is –, maar de aanwijzingen dat het aanbod ook gericht is op bedrijfsvloten en huurauto’s, duiden erop dat de bevordering van toerisme en handel op de voorgrond zou kunnen staan. Zonder contingenten voor bewoners of speciale tarieven voor inwoners bestaat het risico dat de meeste laadbeurten worden gebruikt door voertuigen uit de regio of door huurauto’s.
Wat tot nu toe ontbreekt in de publieke discussie is een open debat over de stroomvoorziening. Welke stabiliteitstests heeft het stedelijke netwerk ondergaan? Zijn er plannen voor intelligent laden (lastbeheer), de integratie van fotovoltaïsche energie of opslagbatterijen om piekbelastingen te verminderen? En hoe zit het met de toegankelijkheid en veilige fiets- en voetpaden naar de laadstations – vooral op drukbezochte plaatsen zoals het beursterrein of de sporthal?
Concrete oplossingen: de stad moet technische minimumnormen en prestatie-indicatoren (KPI’s) bekendmaken, zoals minimale laadcapaciteit, maximale uitvaltijden en reactietijden voor reparaties. Een deel van de jaarlijkse concessievergoedingen zou kunnen worden gestort in een door de overheid beheerd onderhouds- en upgradefonds. Prioriteitsregelingen voor omwonenden, abonnementen met kortingstarieven en gereserveerde oplaadpunten in eigendom van de gemeente zouden voorkomen dat verhuurders van auto’s bevoordeeld worden. Ook aan te bevelen zijn open interfaces (bijv. OCPP/OCPI) voor interoperabiliteit, een openbaar dashboard met beschikbaarheidsgegevens en een bindend onderzoek naar netcompatibiliteit, inclusief fotovoltaïsche en opslagopties.
Conclusie: Inca zet een belangrijke stap – een gemeentelijk laadnetwerk is noodzakelijk en een zichtbaar teken van de lokale klimaattransitie. De planning en de contractuele bepalingen moeten echter zorgvuldig worden uitgewerkt, omdat anders het gevaar bestaat dat de infrastructuur, de onderhoudskosten en de behoeften van de gebruikers uit het oog worden verloren. Gemeentelijke controle, transparante gegevens, reserveringen voor omwonenden en een echte verbinding met de lokale energievoorziening moeten de volgende punten op de agenda zijn voordat de eerste laadpalen op proef in gebruik worden genomen.
Bron: agentschappen
